Hành vi xâm phạm quyền tác giả là hành vi xảy ra thường xuyên và gây thiệt hại rất lớn tới chủ sở hữu. Chủ thể có quyền và lợi ích liên quan, cũng như tổn hại tới danh tiếng và uy tín của chính tác giả.
Luật HAVIP xin giới thiệu tới khách hàng các hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định của pháp Luật.
Hành vi xâm phạm quyền tác giả
1. Khái niệm quyền tác giả và hành vi xâm phạm quyền tác giả
Quyền tác giả là đối tượng được bảo hộ của quyền sở hữu trí tuệ. Ở Việt Nam hiện nay, mặc dù pháp luật đã đưa ra những cơ chế bảo hộ nhất định nhưng hiện tượng xâm phạm quyền tác giả vẫn diễn ra phổ biến và có xu hướng ngày càng tinh vi và phức tạp.
a. Các hành vi xâm phạm quyền tác giả
Theo quy định tại Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009 có quy định về các hành vi xâm phạm tới quyền tác giả sau đây:
- Chiếm đoạt quyền tác giả đối với tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học;
- Mạo danh tác giả;
- Công bố, phân phối tác phẩm mà không được phép của tác giả;
- Công bố, phân phối tác phẩm có đồng tác giả mà không được phép của đồng tác giả đó;
- Sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả;
- Sao chép tác phẩm mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm đ khoản 1 Điều 25 của Luật Sở Hữu Trí Tuệ;
- Làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh, trừ trường hợp quy định tại điểm i khoản 1 Điều 25 của Luật này;
- Sử dụng tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả, không trả tiền nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất khác theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 25 của Luật này;
- Cho thuê tác phẩm mà không trả tiền nhuận bút, thù lao và quyền lợi vật chất khác cho tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả;
- Nhân bản, sản xuất bản sao, phân phối, trưng bày hoặc truyền đạt tác phẩm đến công chúng qua mạng truyền thông và các phương tiện kỹ thuật số mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả;
- Xuất bản tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả;
- Cố ý huỷ bỏ hoặc làm vô hiệu các biện pháp kỹ thuật do chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình;
- Cố ý xoá, thay đổi thông tin quản lý quyền dưới hình thức điện tử có trong tác phẩm;
- Sản xuất, lắp ráp, biến đổi, phân phối, nhập khẩu, xuất khẩu, bán hoặc cho thuê thiết bị khi biết hoặc có cơ sở để biết thiết bị đó làm vô hiệu các biện pháp kỹ thuật do chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình;
- Làm và bán tác phẩm mà chữ ký của tác giả bị giả mạo;
- Xuất khẩu, nhập khẩu, phân phối bản sao tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
Tham khảo: HAVIP xử lý xâm phạm quyền Sở hữu trí tuệ đối với nhãn hiệu “Trà Thanh Bình”
b. Ví dụ về hành vi xâm phạm quyền tác giả
- Mạo danh tác giả
Ví dụ: về việc mạo danh tác phẩm: Tác phẩm họa sĩ Thành Chương vẽ một người bạn gái khoảng năm 1970-1971 bị gắn tên danh họa Tạ Tỵ và trưng bày ở Bảo tàng Mỹ thuật TP HCM vào tháng 7/2016.
- Sao chép tác phẩm mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả là hành vi xâm phạm bản quyền tác giả.
Ví dụ: Quán photocoppy có hành vi photo giáo trình, tài liệu để bán là hành vi bị coi là xâm phạm bản quyền tác giả. Còn sinh viên vào thư viện photo giáo trình nhằm mục đích học tập, nghiên cứu thì không bị coi là hành vi xâm phạm quyền tác giả.
- Làm tác phẩm phái sinh mà không được sự đồng ý của tác giả
Ví dụ, nếu một tác giả muốn dịch một cuốn tiểu thuyết sang một ngôn ngữ khác thì phải được sự cho phép của chủ sở hữu cuốn tiểu thuyết sẽ được dịch. Dịch một tác phẩm mà không có sự cho phép của chủ sở hữu sẽ khiến dịch giả đó rơi vào tình trạng bị coi là hành vi xâm phạm bản quyền tác giả.
- Nhân bản, sản xuất bản sao, phân phối, trưng bày hoặc truyền đạt tác phẩm đến công chúng qua mạng truyền thông và các phương tiện kỹ thuật số mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
Ví dụ: Phim “Cô Ba Sài Gòn” bị livestream ngày 13/11/2017 là hành vi truyền đạt tác phẩm trái phép đến công chúng qua mạng truyền thông mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả của bộ phim này.
Các hành vi xâm phạm quyền tác giả
2. Những hành vi xâm phạm quyền tác giả phổ biến
a. Sao chép tác phẩm mà không được tác giả cho phép
Hành vi sao chép tác phẩm mà không hỏi ý kiến chủ sở hữu quyền tác giả, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm đ khoản 1 Điều 25 của Luật Sở hữu trí tuệ 2005 bị coi là vi phạm quyền tác giả. Điều 22 Nghị định 22/2018/NĐ-CP đã giải thích cụ thể thế nào là tự sao chép một bản và điều kiện sao chép tác phẩm lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu, theo đó:
– Tự sao chép một bản quy định tại điểm a khoản 1 Điều 25 của Luật Sở hữu trí tuệ áp dụng đối với các trường hợp nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân không nhằm mục đích thương mại.
– Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 25 của Luật Sở hữu trí tuệ là việc sao chép không quá một bản. Thư viện không được sao chép và phân phối bản sao tác phẩm tới công chúng, kể cả bản sao kỹ thuật số.
Điều 18 Nghị định 131/2013/NĐ-CP quy định hành vi sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả bị phạt tiền từ 15 – 35 triệu đồng.
Khoản 1 Điều 225 Bộ luật Hình sự 2015 quy định người nào không được phép của chủ thể quyền tác giả mà sao chép tác phẩm, bản ghi âm, bản ghi hình thu lợi bất chính từ 50 – 300 triệu đồng hoặc gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan từ 100 – 500 triệu đồng hoặc hàng hóa vi phạm trị giá từ 100 – 500 triệu đồng, thì bị phạt tiền từ 50 – 300 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
Hành vi xâm phạm quyền đối với tác phẩm âm nhạc
b. Sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm
Hành vi sửa chữa, cắt xen hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả đều vi phạm quy định tại khoản 5 Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ 2005.
Điều 10 Nghị định 131/2013/NĐ-CP quy định biện pháp xử phạt hành chính với hành vi xâm phạm quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả, theo đó:
– Phạt tiền từ 3 – 5 triệu đồng đối với hành vi tự ý sửa chữa, cắt xén tác phẩm;
– Phạt tiền từ 5 – 10 triệu đồng đối với hành vi xuyên tạc tác phẩm.
Đồng thời, đối tượng thực hiện hành vi vi phạm buộc phải cải chính công khai trên phương tiện thông tin đại chúng thông tin sai sự thật; Buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường mạng và kỹ thuật số hoặc buộc tiêu hủy tang vật vi phạm đối với hành vi này.
Tham khảo: Biện pháp xử lý hành vi xâm phạm quyền
c. Hành vi xâm phạm quyền tác giả về phân phối tác phẩm đến công chúng
Hành vi phân phối bản sao tác phẩm bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác mà không được sự đồng ý của chủ sở hữu đều vi phạm quyền tác giả theo khoản 10 Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ 2005.
Quyền phân phối bản gốc hoặc bản sao tác phẩm được khoản 3 Điều 21 Nghị định 22/2018/NĐ-CP giải thích là quyền của chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện bằng bất kỳ hình thức, phương tiện kỹ thuật nào mà công chúng có thể tiếp cận được để bán, cho thuê hoặc các hình thức chuyển nhượng khác bản gốc hoặc bản sao tác phẩm.
Khoản 1 Điều 15 Nghị định 131/2013/NĐ-CP quy định mức phạt tiền từ 10 – 30 triệu đồng đối với hành vi phân phối tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
3. Những hành vi không được coi là hành vi xâm phạm bản quyền tác giả
– Sao chép tác phẩm với mục đích nghiên cứu, tham khảo, làm tài liệu chứ không phải vì mục đích thương mại, kinh doanh
– Một số trường hợp không phải trả thù lao gồm:
- Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân;
- Trích dẫn hợp lý tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để bình luận hoặc minh họa trong tác phẩm của mình;
- Trích dẫn tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để viết báo, dùng trong ấn phẩm định kỳ, trong chương trình phát thanh, truyền hình, phim tài liệu;
- Trích dẫn tác phẩm để giảng dạy trong nhà trường mà không làm sai ý tác giả, không nhằm mục đích thương mại;
- Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu;
- Biểu diễn tác phẩm sân khấu, loại hình biểu diễn nghệ thuật khác trong các buổi sinh hoạt văn hoá, tuyên truyền cổ động không thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào;
- Ghi âm, ghi hình trực tiếp buổi biểu diễn để đưa tin thời sự hoặc để giảng dạy;
- Chụp ảnh, truyền hình tác phẩm tạo hình, kiến trúc, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng được trưng bày tại nơi công cộng nhằm giới thiệu hình ảnh của tác phẩm đó;
- Chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị;
- Nhập khẩu bản sao tác phẩm của người khác để sử dụng riêng.
4. Các khía cạnh của hành vi xâm phạm quyền tác giả
a. Các hình thức xử phạt
- Hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bị xử phạt hành chính (Điều 211, Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2009)
- Hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bị xử lý hình sự (Điều 212, Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2009)
b. Các biện pháp ngăn chặn và khắc phục hậu quả của hành vi xâm phạm quyền tác giả
- Các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử phạt hành chính (Điều 215, Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2009)
- Các hình thức xử phạt hành chính và biện pháp khắc phục hậu quả (Điều 214, Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2009)
Link bài viết: https://havip.com.vn/
Link trang chủ: https://havip.com.vn/hanh-vi-xam-pham-quyen-tac-gia/
