Vi phạm hành chính là một trong những dạng vi phạm phổ biến bậc nhất trong các vi phạm pháp luật nói chung. Ranh giới giữa vi phạm hành chính và vi phạm pháp luật hình sự khá mong manh nên cần tìm hiểu về nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính với các đối tượng vi phạm pháp luật khác như thế nào. Các bạn xem bài viết sau đây để tìm hiểu khái niệm thế nào là vi phạm hành chính nhé.
Vi phạm hành chính (Ảnh minh họa)
1. Khái niệm vi phạm hành chính là gì?
Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính.
Ví dụ về hành vi hành chính: Người có thẩm quyền không cấp phép cho công dân khi họ đã thực hiện đầy đủ thủ tục… Với việc hành động hoặc không hành động đó của cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước tác động trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
a. Đặc điểm của vi phạm hành chính
– Vi phạm hành chính là hành vi trái pháp luật xâm phạm các quy tắc quản lý nhà nước.
– Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi, do chủ thể có năng lực trách nhiệm hành chính thực hiện.
– Vi phạm hành chính phải bị xử lý hành chính theo quy định của pháp luật.
b. Các dấu hiệu pháp lý (yếu tố cấu thành) vi phạm hành chính
Các dấu hiệu pháp lý (yếu tố cấu thành) vi phạm hành chính gồm:
- Mặt khách quan
- Mặt chủ quan
- Chủ thể
- Khách thể
Có thể thấy, định nghĩa về vi phạm hành chính tại các Pháp lệnh năm 1989, 1995, 2002 và Luật XLVPHC năm 2012 tuy có sự khác nhau về cách diễn đạt nhưng đều thống nhất về những dấu hiệu bản chất của loại vi phạm pháp luật này. Nghiên cứu khái niệm về vi phạm hành chính tại các văn bản quy phạm pháp luật nêu trên, chúng ta có thể nhận ra các dấu hiệu pháp lý (yếu tố cấu thành) vi phạm hành chính, gồm: Mặt khách quan, mặt chủ quan, chủ thể và khách thể.
Luật xử lý vi phạm hành chính (Ảnh minh họa)
2. Biện pháp xử lý hành chính là gì?
Theo quy định tại Khoản 3 Điều 3 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 thì thuật ngữ biện pháp xử lý hành chính được quy định cụ thể như sau:
Biện pháp xử lý hành chính là biện pháp được áp dụng đối với cá nhân vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà không phải là tội phạm, bao gồm biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 còn đề cấp đến nhiều thuật ngữ khác, đơn cử như:
– Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính.
– Xử phạt vi phạm hành chính là việc người có thẩm quyền xử phạt áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính.
– Biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính là biện pháp mang tính giáo dục được áp dụng để thay thế cho hình thức xử phạt vi phạm hành chính hoặc biện pháp xử lý hành chính đối với người chưa thành niên vi phạm hành chính, bao gồm biện pháp nhắc nhở và biện pháp quản lý tại gia đình.
Trên đây là nội dung tư vấn về thuật ngữ biện pháp xử lý hành chính. Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn nên tham khảo thêm tại Luật xử lý vi phạm hành chính 2012.
3. Các biện pháp xử lý vi phạm hành chính
Luật xử lý vi phạm hành chính được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 20-6-2012, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2013. Luật quy định các hình thức xử phạt hành chính gồm:
- Cảnh cáo;
- Phạt tiền;
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;
- Tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính;
- Trục xuất.
Về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, luật quy định rất nhiều cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xử phạt, như: UBND, công an, quản lý thị trường, thuế…
Ngoài các hình thức xử phạt hành chính đã nêu trên, luật còn quy định các biện pháp xử lý hành chính, bao gồm:
- Giáo dục tại xã, phường, thị trấn;
- Đưa vào trường giáo dưỡng;
- Đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc;
- Đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
4. Xử phạt vi phạm hành chính và xử lý hành chính khác nhau ở đâu?
Nghe qua thì xử phạt vi phạm hành chính và xử lý hành chính có vẻ rất giống nhau khiến không ít người lầm tưởng chúng là một. Tham khảo bài viết dưới đây để phân biệt rõ ràng bản chất của 2 thuật ngữ này.
|
Tiêu chí |
Xử phạt hành chính |
Xử lý hành chính |
| Khái niệm | Xử phạt vi phạm hành chính là việc người có thẩm quyền xử phạt áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính
(khoản 2 Điều 2 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012) |
Xử lý hành chính là biện pháp được áp dụng đối với cá nhân vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội mà không phải là tội phạm, bao gồm biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo dưỡng; đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
Ngoài ra, còn có biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính là biện pháp mang tính giáo dục được áp dụng để thay thế cho hình thức xử phạt vi phạm hành chính hoặc biện pháp xử lý hành chính đối với người chưa thành niên vi phạm hành chính, bao gồm biện pháp nhắc nhở và biện pháp quản lý tại gia đình (khoản 3, khoản 4 Điều 2 Luật Xử lý vi phạm hành chính) |
| Đối tượng áp dụng | Cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước
(khoản 1 Điều 5 Luật Xử lý vi phạm hành chính) |
Chỉ áp dụng với cá nhân trong nước
Các biện pháp xử lý hành chính không áp dụng đối với người nước ngoài (khoản 2 Điều 5 Luật Xử lý vi phạm hành chính)
|
| Hình thức xử phạt/xử lý | Các hình thức xử phạt vi phạm hành chính gồm:
– Cảnh cáo; – Phạt tiền; – Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn; – Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính; – Trục xuất. Lưu ý: – Hình thức xử phạt cảnh cáo và phạt tiền chỉ được quy định và áp dụng là hình thức xử phạt chính; – Các hình thức xử phạt còn lại có thể là hình thức xử phạt bổ sung hoặc hình thức xử phạt chính. (theo Điều 21 Luật Xử lý vi phạm hành chính) |
Xử lý vi phạm hành chính gồm các biện pháp:
– Giáo dục tại xã, phường, thị trấn; – Đưa vào trường giáo dưỡng; – Đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc; – Biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc
|
| Nguyên tắc áp dụng | – Mọi vi phạm hành chính phải được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và phải bị xử lý nghiêm minh, mọi hậu quả do vi phạm hành chính gây ra phải được khắc phục theo đúng quy định của pháp luật;
– Chỉ xử phạt vi phạm hành chính khi có hành vi vi phạm hành chính do pháp luật quy định. – Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một lần. – Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính hoặc vi phạm hành chính nhiều lần thì bị xử phạt về từng hành vi vi phạm… (khoản 1 Điều 3 Luật Xử lý vi phạm hành chính) |
– Cá nhân chỉ bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính nếu thuộc một trong các đối tượng quy định;
– Việc quyết định thời hạn áp dụng biện pháp xử lý hành chính phải căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, nhân thân người vi phạm và tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng; – Việc xử lý vi phạm hành chính được tiến hành nhanh chóng, công khai, khách quan, đúng thẩm quyền, bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật; – Người có thẩm quyền áp dụng biện pháp xử lý hành chính có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính. Cá nhân bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp chứng minh mình không vi phạm hành chính (khoản 2 Điều 3 Luật này) |
| Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 01 năm, trừ một số trường hợp đặc biệt (điểm a khoản 1 Điều 6 Luật Xử lý vi phạm hành chính) | – Thời hiệu áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn từ 03 tháng – 01 năm kể từ ngày cá nhân thực hiện hành vi vi phạm tùy từng trường hợp cụ thể:;
– Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng từ 06 tháng – 01 năm kể từ ngày cá nhân thực hiện hành vi vi phạm tùy từng trường hợp sẽ là; – Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc là 01 năm, kể từ ngày cá nhân thực hiện lần cuối một trong các hành vi vi phạm; – Thời hiệu áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là 03 tháng, kể từ ngày cá nhân thực hiện lần cuối hành vi vi phạm. |
Qua đây có thể thấy, xử lý vi phạm hành chính bao gồm xử phạt vi phạm hành chính và các biện pháp xử lý hành chính khác. Xử phạt vi phạm hành chính và xử lý hành chính là 2 mảnh ghép của xử lý vi phạm hành chính.
Link bài viết: https://havip.com.vn/vi-pham-hanh-chinh-la-gi/
Link trang chủ: https://havip.com.vn/
